Türk F-16’ları kimliği belirsiz İHA’yı AIM-9X füzesiyle vurdu — NATO şüphesi ve hava savunma tartışması
Türk F-16’ları kimliği belirsiz İHA’yı AIM-9X…
15 Aralık’ta Karadeniz üzerinden Türk hava sahasına yaklaşan kimliği belirsiz İHA (İnsansız Hava Aracı), Türk F-16’ları tarafından düşürüldü. Yapılan analizler, hedefin AIM-9X Sidewinder görüş-içi hava hava füzesiyle vurulduğunu gösteriyor. Olay, savunma uzmanları arasında İHA’nın NATO’ya ait olup olmadığı, neden kara konuşlu hava savunma sistemleri kullanılmadığı gibi soruları gündeme getirdi.
Milli Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına göre söz konusu hava hedefi radarlarla tespit edildikten sonra Türk F-16’ları alarma kalktı ve Çankırı yakınlarında emniyetli bir bölgede uçaklardan birisi tarafından AIM-9X füzesiyle imha edildi. Enkaz bulma çalışmaları sürüyor.
İHA tespiti ve hangi füze kullanıldı
Radar izleri, Kastamonu hattından gelen hedefin tespit edildiğini gösterdi. Uzun Menzilli Erken İhbar Radarı tarafından ilk iz bilgisi elde edilen İHA’nın radar kesit alanının küçük olması nedeniyle iz sinyallerinde kesintiler görüldü — bu, hedefin küçük boyutlu bir platform olabileceğini düşündürüyor.
Türk F-16’lar, hedefin bir İHA olduğunu tespit ettikten sonra ateşleme kararı aldı ve AIM-9X Sidewinder görüş-içi hava hava füzesi ile başarılı bir angajman gerçekleştirdi. Bu füze, kısa menzilli hava hedeflerini etkisiz hâle getirmek için dünya çapında yaygın olarak kullanılan, ateşle unut (fire-and-forget) kabiliyetine sahip bir sistemdir.
NATO’ya ait olabilir mi?
Uzmanlar, olayın ortaya çıkmasından bu yana İHA’nın NATO’ya ait olma ihtimalini tartıştı. Ancak Karadeniz’deki NATO İHA’larından olan Global Hawk ve Reaper gibi büyük platformlar ile bu olayda tespit edilen küçük hacimli hedefin radar iz davranışı arasında farklar bulunuyor. Bu yüzden mevcut değerlendirmeler, İHA’nın NATO’ya ait olma olasılığının düşük olduğunu işaret ediyor.
Öte yandan, Rusya-Ukrayna Savaşı sahasında yoğun biçimde kullanılan Şahid-136 gibi sabit yönlü kamikaze insansız hava araçlarının da benzer düşük irtifa ve küçük radar kesitine sahip olduğu biliniyor. Bu tür İHA’lar genellikle hafif, düşük maliyetli ve otonom görev yapıyor. Radar izinde zaman zaman kaybolmalar ve enkaz henüz bulunamadığı için uzmanlar, hedefin bu tip bir kamikaze İHA olabileceğini değerlendiriyor. Bakanlık ise enkaz üzerinde yapılacak teknik inceleme tamamlanmadan milliyetiyle ilgili resmi açıklama yapmayacağını belirtti.
Neden kara konuşlu hava savunma kullanılmadı?
Bazı çevrelerde kara konuşlu hava savunma sistemlerinin kullanılmaması yönünde soru işaretleri doğdu. Bu konuya göre:
- Türkiye’nin elinde HİSAR-A ve HİSAR-O gibi kara konuşlu hava savunma sistemleri bulunuyor, ancak bu sistemler pahalı ve üsse veya arazide konuşlandırılması zaman alan unsurlar içeriyor.
- Ayrıca HİSAR sistemleri büyük harp başlıkları ve roket motoru içerdiğinden, meskun mahale yakın bölgelerde kullanım riskli olabilir.
- F-16’lar zaten uçuşa hazır hava platformları olarak bölgede angaje oldular ve hem hedef tespiti hem de atış kabiliyetiyle hızlı ve kontrollü bir angajman gerçekleştirdiler. Bu tür küçük İHA’lara karşı uluslararası uygulamalar da genellikle hava hava füzeleri ile angajman yönünde oluyor.
Hava savunma yapısı ve gelecek adımlar
Olay, Türkiye’nin katmanlı hava savunma mimarisi içerisindeki sensör ve komuta kontrol ağlarının etkinliğini gösterdi. Bu ağ, radarlar ve F-16’lar dahil olmak üzere çeşitli unsurları koordine ederek hızlı bir yanıt verdi. Uzmanlar, İHA’ların tespit ve etkisiz hâle getirilmesinde yalnızca büyük radarlarla değil, daha küçük ve özel sensör ağları ile tamamlayıcı çözümlerin önemine dikkat çekiyor.
Ayrıca, Kara ve Deniz unsurlarını da kapsayan hava savunma altyapısının özellikle kritik tesis ve altyapı çevresinde daha yaygınlaştırılması gerektiği belirtiliyor. Ancak her yere benzer sistemlerin konuşlandırılması hem teknik hem de ekonomik açıdan uygulanabilir değil; bu nedenle stratejik alanlara odaklanan planlamalar öncelikli olmalı.
Kaynak linki
https://www.savunmasanayist.com
Bu haber TV’de Bugün İnternet Haberleri tarafından hazırlanmıştır.
